Fonksiyonlarda toplama, çıkarma, çarpma ve bölme nasıl yapılır?

Fonksiyonlar üzerinde temel aritmetik işlemler, matematiksel ilişkileri genişletmek ve yeni fonksiyonlar türetmek için kullanılır. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri, fonksiyonların çıktı değerleri üzerinden tanımlanarak tanım kümeleri dikkate alınır.

18 Kasım 2025

Fonksiyonlarda Aritmetik İşlemler: Toplama, Çıkarma, Çarpma ve Bölme


Matematikte fonksiyonlar, belirli bir girdi kümesinden çıktı kümesine bir ilişki kurar. Fonksiyonlar üzerinde aritmetik işlemler yapmak, bu ilişkileri birleştirerek yeni fonksiyonlar oluşturmamızı sağlar. İki fonksiyon, f(x) ve g(x), aynı tanım kümesine sahip olduğunda, toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri aşağıdaki gibi tanımlanır. Bu işlemler, fonksiyonların çıktı değerleri üzerinden gerçekleştirilir ve sonuç yeni bir fonksiyon olur.

1. Fonksiyonlarda Toplama


İki fonksiyonun toplamı, her bir x değeri için f(x) ve g(x) değerlerinin toplanmasıyla elde edilir. Yeni fonksiyon (f + g) (x) olarak gösterilir.
  • Formül: (f + g) (x) = f(x) + g(x)
  • Örnek: f(x) = 2x + 3 ve g(x) = x - 1 ise, (f + g) (x) = (2x + 3) + (x - 1) = 3x + 2.
Bu işlemin tanım kümesi, f ve g'nin tanım kümelerinin kesişimidir (yani, her iki fonksiyonun da tanımlı olduğu x değerleri).

2. Fonksiyonlarda Çıkarma


İki fonksiyonun farkı, her x değeri için f(x) değerinden g(x) değerinin çıkarılmasıyla bulunur. Yeni fonksiyon (f - g) (x) olarak gösterilir.
  • Formül: (f - g) (x) = f(x) - g(x)
  • Örnek: f(x) = 5x ve g(x) = 2x + 1 ise, (f - g) (x) = 5x - (2x + 1) = 3x - 1.
Tanım kümesi yine f ve g'nin tanım kümelerinin kesişimidir.

3. Fonksiyonlarda Çarpma

İki fonksiyonun çarpımı, her x değeri için f(x) ve g(x) değerlerinin çarpılmasıyla hesaplanır. Yeni fonksiyon (f g) (x) veya fg(x) olarak gösterilir.
  • Formül: (f g) (x) = f(x) g(x)
  • Örnek: f(x) = x + 2 ve g(x) = x - 3 ise, (f g) (x) = (x + 2) (x - 3) = x² - x - 6.
Tanım kümesi, f ve g'nin tanım kümelerinin kesişimidir.

4. Fonksiyonlarda Bölme

İki fonksiyonun bölümü, her x değeri için f(x) değerinin g(x) değerine bölünmesiyle elde edilir, ancak g(x) ≠ 0 olmalıdır. Yeni fonksiyon (f / g) (x) olarak gösterilir.
  • Formül: (f / g) (x) = f(x) / g(x), burada g(x) ≠ 0
  • Örnek: f(x) = x² - 4 ve g(x) = x - 2 ise, (f / g) (x) = (x² - 4) / (x - 2) = x + 2 (x ≠ 2 için, çünkü x=2'de payda sıfır olur).
Tanım kümesi, f ve g'nin tanım kümelerinin kesişimi ve ayrıca g(x) = 0 yapan x değerlerinin hariç tutulmasıdır. Bu, bölme işleminin paydanın sıfır olmamasını gerektirmesinden kaynaklanır.

Genel Kurallar ve Uyarılar
  • Tüm bu işlemler, fonksiyonların aynı tanım kümesine sahip olduğu varsayılarak yapılır. Eğer tanım kümeleri farklıysa, işlem sadece kesişim kümesinde geçerlidir.
  • Bölme işleminde, paydanın sıfır olmadığından emin olunmalıdır; aksi takdirde fonksiyon tanımsız olur.
  • Bu işlemler, polinom fonksiyonlar, rasyonel fonksiyonlar veya diğer türler için uygulanabilir; temel prensip aynı kalır.
  • Pratikte, bu işlemler cebirsel ifadeleri birleştirerek yeni fonksiyonlar oluşturmanın temelini oluşturur ve matematiksel modellemede yaygın olarak kullanılır.

Özetle, fonksiyonlarda aritmetik işlemler, her bir girdi değeri için çıktılar üzerinden yapılır ve sonuç, orijinal fonksiyonların özelliklerine bağlı olarak yeni bir fonksiyon verir. Bu, matematikte fonksiyonları manipüle etmek ve karmaşık ilişkileri basitleştirmek için güçlü bir araçtır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Kalansız Bölme İşlemi
Kalansız Bölme İşlemi
Bölme İşlemi Öğrenme
Bölme İşlemi Öğrenme
İki Basamaklı Bölme İşlemi
İki Basamaklı Bölme İşlemi
Bölme İşleminde Bölen Nasıl Bulunur?
Bölme İşleminde Bölen Nasıl Bulunur?
Çarpma ve Bölme İşlemleri
Çarpma ve Bölme İşlemleri
;